Liệu giác hút của cốc có làm dịch chuyển, xê dịch hay thậm chí làm "rơi" vòng tránh thai không? Đây là một câu hỏi cực kỳ quan trọng và phổ biến đối với những phụ nữ đang sử dụng (hoặc cân nhắc sử dụng) đồng thời hai phương pháp hiện đại: vòng tránh thai (IUD) để ngừa thai và cốc nguyệt san cho kỳ kinh nguyệt. Câu trả lời ngắn gọn: CÓ, bạn CÓ THỂ sử dụng cả hai, nhưng bạn phải CỰC KỲ CẨN THẬN và tuân thủ một kỹ thuật tháo cốc an toàn tuyệt đối.
Các nghiên cứu cho thấy rủi ro tuột vòng IUD ở người dùng cốc nguyệt san có nhỉnh hơn một chút so với người không dùng, nhưng rủi ro này vẫn được coi là thấp. Bài viết này sẽ giải thích chính xác rủi ro đó là gì và cách bạn loại bỏ nó hoàn toàn.
Hiểu Rõ Rủi Ro: Giác Hút Của Cốc và Dây Vòng IUD
Để hiểu cách phòng ngừa, chúng ta phải hiểu rõ cơ chế rủi ro. Có 2 cách (rất hiếm) mà cốc có thể ảnh hưởng đến vòng IUD của bạn:
1. Rủi Ro #1: Kéo Nhầm Dây Vòng (Phổ biến hơn)
Cơ chế: Vòng IUD có hai sợi dây nhỏ (dây vòng) thò ra qua cổ tử cung và nằm trong âm đạo. Khi tháo cốc, nếu bạn không cẩn thận, ngón tay của bạn có thể vô tình kẹp nhầm dây vòng cùng với cuống cốc và kéo mạnh. Đây là nguyên nhân gây tuột vòng phổ biến nhất.
2. Rủi Ro #2: Lực Giác Hút (Rủi ro chính)
Cơ chế: Cốc nguyệt san nằm cố định trong âm đạo là nhờ một "giác hút" (seal) kín. Nếu bạn kéo thẳng cuống cốc để tháo ra mà không phá vỡ giác hút, bạn đang tạo ra một lực hút chân không. Lực hút này có thể tạo áp lực âm, tác động lên cổ tử cung và gián tiếp kéo dịch chuyển vòng IUD.
May mắn thay, cả hai rủi ro này đều có thể được loại bỏ 100% bằng một kỹ thuật tháo cốc đúng.
Hướng Dẫn Tháo Cốc Nguyệt San An Toàn Khi Có IUD
Đây là phần quan trọng nhất của bài viết. Nếu bạn đang đặt vòng IUD, bạn PHẢI tuân theo quy trình này mỗi khi tháo cốc, không có ngoại lệ.
Bước 1: Rửa Tay Sạch và Tìm Tư Thế
Rửa tay kỹ bằng xà phòng.
Tìm tư thế thoải mái, tốt nhất là ngồi xổm (squat). Tư thế này giúp "rút ngắn" ống âm đạo và đưa cốc xuống thấp hơn, giúp bạn dễ dàng thao tác.
Bước 2: TUYỆT ĐỐI KHÔNG Kéo Cuống Cốc
KHÔNG BAO GIỜ được nắm vào cuống cốc (stem) và kéo thẳng ra. Như đã giải thích, đây chính là hành động tạo ra lực hút và gây rủi ro.
Bước 3: PHÁ VỠ GIÁC HÚT (Bước Then Chốt)
Đây là kỹ thuật an toàn duy nhất:
Đưa ngón tay vào: Đưa ngón trỏ và ngón cái (hoặc chỉ ngón trỏ) vào âm đạo, song song với thân cốc.
Tìm Đáy Cốc: Men theo cuống cốc (nếu cần) để tìm đến đáy cốc (phần thân phình ra).
Bóp Mạnh Đáy Cốc: Dùng hai ngón tay bóp mạnh vào đáy cốc. Hành động này sẽ làm cốc bị móp lại, không khí lọt vào, và giác hút bị phá vỡ ngay lập tức. Bạn có thể nghe thấy tiếng "phụt" nhẹ.
Cách khác (Nếu khó bóp): Trượt một ngón tay lên cao hơn, ấn mạnh vào vành cốc (rim) để nó kênh ra khỏi thành âm đạo. Không khí cũng sẽ lọt vào và phá vỡ giác hút.
Bước 4: Kiểm Tra Dây Vòng (Cẩn Thận)
Sau khi đã phá vỡ giác hút, trước khi kéo ra, hãy lướt nhẹ ngón tay quanh đáy cốc để đảm bảo bạn không kẹp nhầm dây vòng IUD vào tay mình.
Bước 5: Kéo Ra Nhẹ Nhàng
Khi giác hút đã mất, cốc sẽ lỏng lẻo. Hãy giữ cốc ở trạng thái bị bóp móp và từ từ kéo ra ngoài.
3 Lời Khuyên Vàng Từ Chuyên Gia
Ngoài kỹ thuật tháo cốc, đây là 3 điều bạn nên chủ động làm:
1. Trao Đổi Với Bác Sĩ Của Bạn
Nói với bác sĩ: Lần tới khi đi khám phụ khoa, hãy thông báo cho bác sĩ rằng bạn đang dùng cả IUD và cốc nguyệt san.
Yêu cầu cắt ngắn dây vòng: Bác sĩ có thể cắt dây IUD của bạn ngắn hơn một chút (vẫn đủ để họ kiểm tra). Dây càng ngắn, khả năng bạn kẹp nhầm khi tháo cốc càng thấp.
2. Chờ Sau Khi Đặt Vòng
Sau khi vừa đặt IUD, cơ thể cần thời gian để "ổn định" và cổ tử cung đang nhạy cảm. Hãy đợi ít nhất 1-2 kỳ kinh (chỉ dùng băng vệ sinh) trước khi bắt đầu dùng lại cốc nguyệt san.
3. Tự Kiểm Tra Dây Vòng Hàng Tháng
Đây là thói quen tốt cho mọi người dùng IUD. Sau khi sạch kinh mỗi tháng, hãy rửa tay sạch và tự đưa ngón tay vào kiểm tra xem bạn có còn cảm nhận được hai sợi dây vòng không. Nếu không thấy, hoặc thấy dây ngắn/dài hơn bất thường, hoặc sờ thấy phần cứng của vòng, hãy đi khám ngay.
Kết Luận
Sử dụng đồng thời cốc nguyệt san và vòng tránh thai IUD là an toàn đối với đại đa số phụ nữ, MIỄN LÀ bạn tuân thủ nghiêm ngặt một quy tắc vàng: LUÔN LUÔN PHÁ VỠ GIÁC HÚT TRƯỚC KHI THÁO CỐC.
Đừng bao giờ kéo cuống cốc. Hãy bóp mạnh vào đáy cốc. Bằng cách biến kỹ thuật đơn giản này thành thói quen, bạn có thể tận hưởng sự tiện lợi của cả hai phương pháp mà không phải lo lắng về rủi ro.
