Một trong những lời hứa lớn nhất của cốc nguyệt san là cảm giác "không đeo gì" (zero feeling). Tuy nhiên, nếu bạn là người mới, cảm giác đau nhẹ, cộm, hoặc khó chịu là một trải nghiệm khá phổ biến trong vài lần sử dụng đầu tiên.
Nếu bạn cảm thấy đau hoặc cộm, điều đó có nghĩa là có điều gì đó chưa đúng về vị trí cốc, kích thước, hoặc độ cứng của cốc. Cốc nguyệt san được thiết kế để không gây đau đớn hay khó chịu nếu được đặt đúng cách. Bài viết này, dựa trên chuyên môn về cấu trúc cơ thể và sản phẩm, sẽ giúp bạn chẩn đoán 5 nguyên nhân hàng đầu gây ra sự khó chịu này và hướng dẫn bạn cách điều chỉnh tức thời.
5 Nguyên Nhân Gây Đau, Cộm Khi Dùng Cốc Nguyệt San
Đau và khó chịu thường xuất phát từ sự tương tác vật lý giữa cốc và các bộ phận nhạy cảm xung quanh.
1. Nguyên Nhân #1: Cuống Cốc Quá Dài và Cọ Sát
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra cảm giác cộm, ngứa, khó chịu, đặc biệt là khi bạn đi bộ hoặc ngồi.
Cơ chế: Cuống cốc (phần dùng để định vị cốc) bị thừa ra ngoài một chút hoặc nằm ngay lối vào âm đạo. Khi bạn di chuyển, cuống cọ xát vào môi âm đạo hoặc vùng da nhạy cảm quanh lối vào, gây kích ứng.
Cách khắc phục (Điều chỉnh tức thời):
Cắt bớt cuống: Tháo cốc ra, và dùng kéo bén (đã tiệt trùng) cắt ngắn bớt cuống cốc. Hãy cắt từng chút một.
Cắt bỏ hoàn toàn: Nhiều người dùng có kinh nghiệm cắt bỏ hoàn toàn cuống cốc vì họ chỉ cần nắm vào đáy cốc để tháo. (Lưu ý: Chỉ làm điều này khi bạn đã thành thạo kỹ thuật tháo cốc.)
Lưu ý: Sau khi cắt, hãy làm sạch và làm mịn các cạnh cuống để tránh chúng bị sắc và gây cọ xát.
2. Nguyên Nhân #2: Cốc Quá Cứng (Độ Cứng Không Phù Hợp)
Độ cứng của cốc là yếu tố then chốt. Cốc nguyệt san được làm từ silicone có độ cứng khác nhau.
Cốc quá cứng (Firm Cup): Thường dành cho người chơi thể thao hoặc có cơ sàn chậu khỏe. Nếu bạn có cơ sàn chậu bình thường hoặc yếu, một chiếc cốc quá cứng có thể:
Gây áp lực lên bàng quang: Khiến bạn cảm thấy buồn tiểu liên tục hoặc đau nhức ở vùng bụng dưới.
Gây co thắt cơ: Tạo áp lực quá lớn lên thành âm đạo và dây thần kinh.
Cách khắc phục (Điều chỉnh dài hạn):
Nếu bạn không phải là vận động viên và đang dùng cốc cứng, hãy cân nhắc chuyển sang loại cốc mềm (Soft Cup) ở lần mua tiếp theo.
Nếu bạn đã mua cốc cứng, hãy thử dùng nó vào những ngày hoạt động thể chất nhiều.
3. Nguyên Nhân #3: Cốc Nằm Quá Thấp, Cấn Vào Lối Vào
Nếu bạn cảm thấy cộm, vướng víu ngay tại lối vào âm đạo, nguyên nhân là cốc nằm quá thấp.
Cơ chế: Cốc cần được đẩy lên cao hơn một chút để nằm thoải mái trong ống âm đạo, nơi có ít dây thần kinh cảm giác hơn. Nếu cốc nằm sát cửa âm đạo, bạn sẽ luôn cảm nhận được sự hiện diện của nó.
Cách khắc phục:
Đẩy lên cao hơn: Sau khi cốc đã bung mở, dùng ngón tay sạch đẩy nhẹ đáy cốc lên cao hơn (chú ý không để nó bị kẹt).
Kiểm tra cổ tử cung: Nếu bạn có cổ tử cung cao, bạn có thể thoải mái đẩy cốc lên cao hơn. Nếu cổ tử cung thấp, cốc sẽ tự dừng lại ở vị trí phù hợp.
4. Nguyên Nhân #4: Cốc Ép Vào Cổ Tử Cung Hoặc Nằm Lệch Cổ Tử Cung
Cổ tử cung là một bộ phận cực kỳ nhạy cảm và không nên chịu bất kỳ áp lực vật lý nào.
Cơ chế: Nếu cốc của bạn quá dài so với ống âm đạo của bạn (ví dụ: bạn có cổ tử cung thấp mà lại chọn cốc dài), cốc có thể:
Ép vào cổ tử cung: Gây ra cảm giác đau nhói, đau tức dai dẳng.
Bị cổ tử cung đè lên: Gây đau và rò rỉ.
Cách khắc phục (Quan trọng):
Xác định chiều cao cổ tử cung: Đây là bước bắt buộc để chẩn đoán. Nếu cốc của bạn quá dài, bạn cần chuyển sang loại cốc ngắn (low cervix cup).
Kiểm tra vị trí đặt: Khi đặt cốc, luôn đảm bảo rằng cổ tử cung của bạn nằm bên trong miệng cốc hoặc cốc nằm hoàn toàn bên dưới cổ tử cung. Không bao giờ để cổ tử cung nằm "tựa" trên vành cốc.
5. Nguyên Nhân #5: Cốc Gây Áp Lực Lên Dây Thần Kinh (Đau Bụng Dưới)
Mặc dù hiếm, một số phụ nữ có các dây thần kinh nhạy cảm ở vùng xương chậu.
Cơ chế: Giác hút (seal) của cốc nguyệt san quá mạnh có thể tạo ra áp lực (hút chân không) lên các dây thần kinh ở khu vực này, gây cảm giác đau hoặc co thắt ở bụng dưới.
Cách khắc phục:
Phá giác hút thường xuyên: Nếu bạn cảm thấy đau khi đeo cốc sau vài giờ, hãy thử tháo cốc, phá vỡ giác hút, và đặt lại (hoặc chuyển sang cách gấp "Punch-Down" để giảm giác hút ban đầu).
Chọn cốc mềm hơn: Cốc mềm tạo ra giác hút yếu hơn, giảm áp lực lên thành âm đạo.
Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ
Nếu bạn đã kiểm tra và khắc phục 5 nguyên nhân trên (cắt cuống, kiểm tra bung mở, điều chỉnh vị trí) mà vẫn cảm thấy đau nhói, đau sâu hoặc đau rát khi đặt/tháo, đó có thể không phải là lỗi của cốc, mà là tín hiệu của một vấn đề y tế tiềm ẩn:
Viêm âm đạo hoặc nhiễm trùng nấm men: Đặt cốc vào môi trường nhiễm trùng sẽ gây đau và rát.
Vết xước / Kích ứng: Do cố gắng đặt hoặc tháo cốc quá mạnh, hoặc vệ sinh cốc chưa đúng cách (dùng xà phòng có mùi) gây kích ứng.
Vaginismus (Co thắt âm đạo): Cảm giác đau do cơ âm đạo tự động siết chặt lại.
Lạc nội mạc tử cung (Endometriosis): Gây đau dữ dội trong kỳ kinh, có thể khiến việc đặt bất cứ thứ gì vào âm đạo đều khó khăn.
Nếu cơn đau không giảm sau 2-3 kỳ kinh, hãy ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ phụ khoa.
Kết Luận
Cảm giác khó chịu nhẹ ban đầu là bình thường (do tâm lý). Cảm giác đau, cộm kéo dài là tín hiệu cần phải điều chỉnh.
Hãy coi chiếc cốc nguyệt san như một chiếc giày mới. Bạn phải đi thử, điều chỉnh dây, tìm size phù hợp. Nếu bạn giải quyết được 5 nguyên nhân trên, bạn sẽ sớm đạt được cảm giác thoải mái hoàn toàn.
Chìa khóa là kiên nhẫn và thử nghiệm với các yếu tố: cắt cuống, điều chỉnh vị trí và chọn độ cứng phù hợp.
