Việc chuyển từ băng vệ sinh sang cốc nguyệt san có thể khiến bạn cảm thấy hơi lo lắng, bối rối, và thậm chí là sợ hãi. Đây là cảm xúc hoàn toàn bình thường. Hàng triệu phụ nữ đã trải qua cảm giác này, và hầu hết đều đồng ý rằng: chỉ cần vượt qua được "lần đầu", bạn sẽ mở ra một trải nghiệm kỳ kinh nguyệt thoải mái và tự do hơn rất nhiều.
Bài viết sau đây là một hướng dẫn chi tiết, giải thích mọi khía cạnh bạn cần biết để sử dụng cốc nguyệt san lần đầu tiên một cách an toàn, đúng kỹ thuật và giảm thiểu đau đớn. Cùng tìm hiểu ngay với Beucare nhé!
5 Bước sử dụng cốc nguyệt san chi tiết cho người mới
Bước 1: Chuẩn bị
Thành công của lần đầu tiên phụ thuộc 90% vào khâu chuẩn bị. Đừng vội vàng. Hãy đảm bảo 3 yếu tố sau:
Tiệt Trùng Cốc (Bắt Buộc): Đây là bước quan trọng nhất về mặt y tế. Trước khi dùng lần đầu tiên trong kỳ, bạn phải tiệt trùng cốc. Đun sôi cốc trong nước sạch từ 5-7 phút. Để nguội hoàn toàn.
Rửa Sạch Tay: Luôn rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch trước khi cầm vào cốc hoặc đưa tay vào âm đạo.
Thả Lỏng Cơ Thể: Đây là "chìa khóa" kỹ thuật. Nếu bạn căng thẳng, các cơ âm đạo (cơ sàn chậu) sẽ tự động siết chặt lại, khiến việc đưa cốc vào trở nên khó khăn và đau đớn. Hãy hít thở sâu, tìm một không gian riêng tư (như nhà tắm) và tự nhủ rằng bạn đang kiểm soát tình hình.
(Tùy chọn) Làm Ẩm Cốc: Bạn có thể làm ướt vành cốc bằng nước sạch hoặc sử dụng một lượng nhỏ chất bôi trơn gốc nước (water-based lubricant) để việc đưa vào dễ dàng hơn. TUYỆT ĐỐI không dùng chất bôi trơn gốc dầu/silicone, vaseline, hay dầu dừa vì chúng có thể phá hủy chất liệu silicone của cốc.
Bước 2: Gấp cốc nguyệt san
Đây là bước kỹ thuật quyết định 50% thành công. Cốc nguyệt san quá lớn để đưa vào nếu không gấp lại. Có nhiều cách gấp, nhưng đây là 3 cách phổ biến và dễ thành công nhất cho người mới:
Gấp Chữ C (C-Fold):
Cách làm: Bóp dẹt thân cốc, sau đó gấp đôi lại tạo thành hình chữ C.
Ưu điểm: Đơn giản, dễ nhớ.
Nhược điểm: Điểm tiếp xúc khi đưa vào hơi to (kích thước bằng 1/2 cốc).
Gấp Chữ V / Gấp "Punch-Down" (Punch-Down Fold):
Cách làm: Dùng một ngón tay ấn vành cốc xuống phía đáy cốc, sau đó ép hai bên thân cốc lại với nhau.
Ưu điểm: Tạo ra một "đầu nhọn" rất nhỏ, giúp việc đưa vào dễ dàng và ít đau nhất. Đây là cách gấp được khuyên dùng nhiều nhất cho người mới.
Nhược điểm: Cần tập vài lần để quen tay.
Gấp Số 7 (7-Fold):
Cách làm: Bóp dẹt thân cốc, sau đó gấp một góc trên cùng xuống chéo về phía thân cốc, tạo thành hình số 7.
Ưu điểm: Kích thước đầu vào nhỏ, tương tự như Punch-Down.
Lời khuyên từ chuyên gia: Hãy thử tập gấp cả 3 kiểu khi tay bạn khô ráo. Kiểu "Punch-Down" thường là kiểu dễ đưa vào nhất.
Bước 3: Đưa cốc vào
Khi đã sẵn sàng về tâm lý và kỹ thuật, hãy thực hiện theo trình tự sau:
Tìm tư thế thoải mái: Đừng cố đứng thẳng. Tư thế tốt nhất là khi ống âm đạo được "rút ngắn" lại.
Ngồi xổm (Squatting).
Ngồi trên bồn cầu.
Gác một chân lên thành bồn cầu hoặc ghế.
Gấp và giữ cốc: Gấp cốc theo kiểu bạn đã chọn (ví dụ: Punch-Down). Giữ chặt tay để cốc không bị bung ra.
Đưa cốc vào:
Hít thở sâu và thả lỏng cơ sàn chậu.
Dùng tay còn lại nhẹ nhàng tách môi âm hộ ra.
Đưa đầu nhọn của cốc vào âm đạo, hướng nghiêng về phía xương cụt (phía sau lưng), KHÔNG đưa thẳng đứng lên trên như tampon. Đây là lỗi sai phổ biến nhất. Âm đạo của bạn không thẳng đứng, nó nghiêng về phía sau.
Từ từ đẩy cốc vào trong cho đến khi gần hết cuống cốc.
Kiểm tra độ bung mở (tạo giác hút):
Thả tay ra. Cốc sẽ tự động "bung" mở bên trong. Bạn có thể nghe thấy tiếng "bật" nhẹ hoặc không.
Đây là bước kiểm tra: Đưa ngón tay trỏ vào, sờ xung quanh đáy cốc. Nếu bạn cảm thấy đáy cốc tròn, mịn, không bị móp méo, nghĩa là cốc đã bung mở hoàn toàn.
Nắm nhẹ vào cuống cốc và kéo nhẹ. Nếu bạn cảm thấy có một lực cản (giác hút), nghĩa là cốc đã "niêm phong" (seal) thành công và sẽ không bị rò rỉ.
Nếu cốc chưa bung, hãy thử xoay nhẹ đáy cốc hoặc bóp nhẹ thân cốc để không khí lọt vào giúp nó bung ra.
Bước 4: Tháo cốc ra
Đây là phần gây lo lắng nhất, nhưng hãy nhớ: Cốc không thể bị "lạc" hay "mất" bên trong bạn. Cổ tử cung sẽ chặn nó lại.
Rửa sạch tay và tìm tư thế: Như lúc đưa vào, tư thế ngồi xổm hoặc ngồi trên bồn cầu là lý tưởng nhất.
Thả lỏng và rặn nhẹ: Thả lỏng cơ thể. Hãy "rặn" nhẹ (giống như khi bạn đi đại tiện) để cơ sàn chậu đẩy cốc xuống vị trí thấp hơn, giúp bạn dễ dàng chạm vào đáy cốc hơn.
Phá vỡ giác hút
Tuyệt đối KHÔNG được nắm cuống cốc và kéo thẳng ra. Làm vậy sẽ rất đau và có thể gây tổn thương vì giác hút còn nguyên.
Cách làm đúng: Đưa ngón trỏ và ngón cái lên, tìm đáy cốc (phần thân phình ra, bên trên cuống). Bóp mạnh vào đáy cốc để "phá vỡ" giác hút. Bạn sẽ nghe thấy tiếng không khí lọt vào.
Kéo cốc ra:
Sau khi đã phá vỡ giác hút, hãy giữ cốc ở tư thế hơi nghiêng (hoặc gấp nhẹ hình chữ C) và từ từ kéo ra ngoài theo đường zích zắc để giảm tiết diện.
Giữ cốc thẳng đứng để tránh làm đổ dịch kinh. Đổ dịch vào bồn cầu.
Bước 5: Vệ sinh và tái sử dụng
Sau khi tháo cốc, quy trình rất đơn giản:
Nếu đang trong kỳ: Rửa cốc bằng nước sạch (nước lạnh trước để tránh ố màu, sau đó nước ấm). Nếu ở nơi công cộng không có vòi nước, bạn có thể dùng giấy vệ sinh lau sạch và đặt lại, hoặc mang theo một chai nước lọc để rửa. Bạn cũng có thể dùng dung dịch vệ sinh cốc nguyệt san chuyên dụng (loại không mùi, pH cân bằng).
Nếu kết thúc kỳ kinh: Rửa sạch và tiệt trùng cốc bằng cách đun sôi một lần nữa trước khi cất vào túi vải thoáng khí (đi kèm sản phẩm).
4 lỗi thường gặp khi sử dụng cốc nguyệt san
Lần đầu tiên có thể không hoàn hảo. Dưới đây là các vấn đề phổ biến nhất và cách khắc phục:
Cốc không bung mở?
Nguyên nhân: Cốc quá mềm, cơ âm đạo quá khỏe, hoặc cách gấp chưa đúng.
Giải pháp: Thử một cách gấp khác (ví dụ: Punch-Down thường bung dễ hơn Chữ C). Sau khi đưa vào, hãy xoay nhẹ đáy cốc.
Cốc bị rò rỉ?
Nguyên nhân: Cốc chưa bung mở hoàn toàn (chưa tạo giác hút), hoặc vị trí cốc đặt chưa đúng (chưa bao trọn cổ tử cung), hoặc size cốc không phù hợp.
Giải pháp: Tháo ra và đặt lại. Đảm bảo bạn sờ thấy đáy cốc tròn trịa. Nếu vẫn rò rỉ, bạn có thể cần kiểm tra vị trí cổ tử cung hoặc xem xét lại size cốc.
Tìm hiểu ngay: Tại sao cốc nguyệt san bị rò rỉ? 7 Nguyên Nhân & Cách Khắc Phục
Cảm thấy cộm/khó chịu/đau?
Nguyên nhân: Bạn đặt cốc quá thấp, hoặc cuống cốc quá dài và cọ xát vào cửa âm đạo.
Giải pháp: Đẩy cốc vào sâu hơn một chút. Nếu cuống cốc lòi ra ngoài và gây khó chịu, bạn có thể dùng kéo cắt bớt cuống (chỉ cắt khi đã tháo cốc ra ngoài).
Tìm hiểu ngay: Tại sao cốc nguyệt san bị rò rỉ? 7 Nguyên Nhân & Cách Khắc Phục
Không thể tháo cốc ra? (Cốc bị kẹt?)
Nguyên nhân: Bạn đang hoảng sợ và gồng cơ. Bạn chưa phá vỡ giác hút.
Giải pháp: BÌNH TĨNH. Ngồi xổm, thả lỏng, và rặn nhẹ 2-3 lần. Cốc sẽ tự động trôi xuống. Dùng ngón tay bóp mạnh vào ĐÁY CỐC để phá seal. Cốc chắc chắn sẽ ra được.
Đọc ngay bài viết: Hướng Dẫn Cách Tháo Cốc Nguyệt San Khi Bị Kẹt Hoặc Quá Sâu
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)
1. Dùng cốc nguyệt san lần đầu có đau không?
Có thể sẽ hơi "lạ" hoặc hơi khó chịu, nhưng không nên đau. Nếu đau, có thể bạn đang căng thẳng hoặc cần dùng chất bôi trơn.
2. Đeo cốc bao lâu thì phải tháo ra?
Tối đa 12 giờ. Tuy nhiên, trong những ngày kinh nhiều, bạn có thể cần tháo ra sau mỗi 4-6 giờ.
3. Cốc có bị "biến mất" bên trong cơ thể không?
Không. Âm đạo là một đường ống kín, điểm cuối là cổ tử cung (rất nhỏ). Cốc không thể đi lạc vào bất cứ đâu.
4. Người chưa quan hệ (còn màng trinh) có dùng được không?
Có thể. Tuy nhiên, cốc nguyệt san có thể ảnh hưởng đến màng trinh. Việc sử dụng hay không phụ thuộc vào quan điểm cá nhân của bạn. Nhiều loại cốc size nhỏ được thiết kế cho người trẻ, chưa quan hệ.
Kết Luận
Sử dụng cốc nguyệt san là một kỹ năng, và không ai thành thạo ngay trong lần đầu tiên. Hãy cho bản thân 2-3 kỳ kinh để làm quen.
Việc bạn đọc đến đây cho thấy bạn đã sẵn sàng cho một sự thay đổi tích cực. Hiểu rõ các bước chuẩn bị, cách đưa vào, và quan trọng nhất là cách tháo ra (phá vỡ giác hút) là chìa khóa để thành công. Đừng từ bỏ nếu lần đầu chưa suôn sẻ!
